نکتههایی درباره روش تدوین این فرهنگ ـ در دیوان حافظ واژههای متعددی است که در معانی گوناگونی آمده است مثلاً واژه روان که در دیوان حافظ به هشت معنی متفاوت آمده است: 1ـ جاری 2ـ رایج 3ـ رونده 4ـ آسان، به آسانی، فوری، بیدرنگ 5ـ نافذ 6ـ روانه 7ـ روح، جان 8ـ پسوندی به معنی روندگان ـ قرآن بزرگترین منبع الهامات عارفانه حافظ است. علاوه بر مواردی که حافظ واژه قرآن را بکار برده است موارد زیادی در دیوان حافظ میتوان سراغ کرد که اشاره به آیات قرآن دارد. در این فرهنگ سعی شده همه اشارات آورده شود. ـ در دیوان حافظ واژههایی چند وجود دارد که به دو نوع میتوان آنها را خواند که در هر دو مورد معنیدار است. در این فرهنگ زیر عنوان «دوگانهخوانیها در دیوان حافظ» به 77 مورد از آنها اشاره شده است. ـ نگارش این فرهنگ بر مبنای رسمالخط مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی صورت گرفته و هرچند سعی شده که از این دستورخط تخطی نشود اما در مواردی و بنا به ملاحظاتی، نگارنده نظر خود را اعمال کرده است. ـ این فرهنگ بر مبنای دیوان حافظ غنی ـ قزوینی تنظیم شده است و دلیل گزینش آن، همگانی بودن و عمومیت داشتن آن است. ـ در دیوان حافظ تعدادی ابیات با مصراعهای عربی وجود دارد. در دیوان حافظ به سعی سایه، این ابیات با همت دکتر شفیعی کدکنی به دو صورت ساده و منظوم، ترجمه شدهاند. این ابیات در مواردی که در چاپ قزوینی ـ غنی و حافظ سایه یکسان بودهاند، ترجمه آنها از دیوان حافظ سایه نقل شده است و در سایر موارد به دست نگارنده ترجمه شده است. ـ در آیاتی از قرآن که در این فرهنگ آمده، هدف نگارنده این بوده است که تا آنجا که مشکلی برای خواننده ایجاد نمیکند از ترجمه آیه بهره گیرد و از آوردن متن اصلی آیه خودداری کند. بجز موارد معدودی که به ملاحظاتی متن عربی آن آمده، ترجمه آن ملاک معنی بوده است که ترجمه این آیات شریفه همه از قرآن حافظ پژوه ارجمند استاد بهاءالدین خرمشاهی است. ـ در این فرهنگ، بلافاصله بعد از عنوان مدخل، تلفظ آن مدخل در بین دو نشانه «» و «» آمده است. در اینجا دو نکته ضروری به نظر میرسد: 1ـ در تلفظنگاری فرهنگها دو شیوه معمول است: یکی آنکه با اعرابگذاری فارسی اعمال میشود و دیگر آنکه با الفبای فونتیک لاتین مرسوم است که در اولی لغتنامه دهخدا و در دومی فرهنگ فارسی معین ملاک است که در این فرهنگ روش اول (لغتنامه دهخدا) برگزیده شده. 2ـ بعضی از واژهها تلفظهای صحیح چندگانه دارند که معمولاً یکی از آنها در گویش عمومی متداول است. منابع مورد استفاده این فرهنگ: لغتنامه با نام اختصاری لغتنامه علیاکبر دهخدا فرهنگ معین با نام اختصاری فرهنگ فارسی دکتر محمد معین دیوان حافظ، قزوینی ـغنی مختصر دیوان حافظ خواجهشمسالدین محمد حافظ شیرازی دیوان حافظ، محمد قدسی مختصر دیوان حافظ به تصحیح محمد قدسی دیوان حافظ خانلری مختصر دیوان حافظ خواجه شمسالدین محمد به تصحیح و توضیح پرویز ناتل خانلری دیوان حافظ خطیب رهبر مختصر دیوان غزلیات حافظ به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر دیوان حافظ نسیاری مختصر دیوان حافظ تدوین دکتر سلیم نسیاری دیوان حافظ انجوی شیرازی مختصر دیوان خواجه حافظ شیرازی به اهتمام سید ابوالقاسم انجوی شیرازی دیوان حافظ پژمان بختیاری مختصر دیوان خواجه حافظ شیرازی، تصحیح حسین پژمان بختیاری
0 نظر