ابوالفضل بیهقی (470-385 هـ . ق) ـ مورخ برجسته‌ی ایرانی ـ در حارث‌آباد بیهق دیده به جهان گشود. اوایل عمر را در نیشابور به تحصیل پرداخت و سپس در غزنه به خدمت سلاطین غزنوی درآمد و بیش‌تر عمر خویش را در این شهر گذرانید. در آغاز، در دیوان رسالت سلطان‌محمود غزنوی، سمت دبیر داشت اما در زمان سلطنت مسعود غزنوی، پس از وفات ابونصر، ابوسهل زوزنی به ریاست دیوان رسالت رسید که با بیهقی سر ناسازگاری داشت. در دوره‌ی سلطنت عبدالرشید غزنوی، بیهقی رییس دیوان رسالت شد، اما کمی بعد معزول شد. اموالش مصادره و خود نیز محبوس شد. پس از رهایی نیز گرد خدمت در دربار نگشت. اثر عمده‌ی وی تاریخ بیهقی مرسوم به تاریخ مسعودی است. اصل این کتاب از روزگار سلطان ابراهیم بن مسعود تا پایان سلطنت سلطان مسعود را دربرمی‌گیرد، آما آن‌چه اکنون به دست ما رسیده، تنها دوره‌ی سلطنت سلطان مسعود است و از این‌رو به تاریخ مسعودی مشهور گردیده است. این کتاب از لحاظ دقت در ذکر تفاصیل و جزئیات وقایع در زبان فارسی بی‌نظیر است و از بعد تاریخ اجتماعی آن زمان اهمیت دارد و یکی از آثار بسیار مهم نثر فارسی است. کتاب، نخستین بار در سال 1862 در کلکته و سپس در 7-1305 هـ . ق (با تحصیحات و حواشی ادیب بیشاوری) و در 32-1319 هـ . ش و 1324 هـ ش در تهران به طبع رسیده است. کتاب حاضر حاوی حواشی مرحوم سید احمد ادیب پیشاوری بر تاریخ بیهقی است که پس ازمقابله با تعلیقات مرحوم سعید نفیسی بر این حواشی به چاپ رسیده است. (منبع: خانه کتاب، کتیبه 4)