در این کتاب پس از شناخت ریشه و معنای واژه اسطوره، ویژگی‌های جهان‌بینی اسطوره‌ای بررسی و وجوه افتراق و تمایز آن از دانش و فلسفه نشان داده می‌شود. آنگاه پس از بیان چگونگی ارتباط انسان و جهان در اندیشة اسطوره‌ای و روند آفرینش اسطوره‌ای ارتباط با اسطوره با تاریخ و با جنبه‌های خودآگاه و ناخودآگاه ذهن آدمی تحلیل می‌شود. بخشی از کتاب نیز به چگونگی تکوین رویا و مفهوم و گونه‌های آن پرداخته و وجود مشابهت رویا با اسطوره را آشکار می‌سازد و سرانجام با بررسی ارتباط دو مقوله با حماسه، نشان می‌دهد برای تحلیل و کاوش در شاهنامه و دستیابی به ژرفای این اثر جاوید، کاربرد این دیدگاه‌ها و اتکا به نهادشناسی، نمادشناسی و باورشناسی ضروری است.