کتاب به بررسی کیمیا ـ شیمی و گیاه‌شناسی ـ کشاورزی و خاستگاه‌های ایرانی‌ـ سریانی ـ یونانی ـ هندی آن تاسال 430ه. می‌پردازد. مولف در بخش نخست این جلد برای بخستین بار، تقریباً تمامی منابع نزد مسلمانان به زبانهای یونانی، سریانی، فارسی‌باستان و هندی را درباره کیمیا در نزد مسلمانان گردآورده است و سپس به شرح اموال و تالیفات کیمیاگران مسلمانی که تا ح430ه در قیدحیات بوده‌اند، پرداخته است. از مهم‌ترین و طولانی‌ترین مدخل‌های این بخش، مدخل مربوط به جابربن حیان است. سزگین در این فصل ازکتاب، به تفصیل همه آراد دانشمندان پیش از خود همچون یولیوس روسکا، پاول کراوس، هولمیارد و هانری کربن راـ ذیل عنوانهایی همچون زندگی جابر، کارایی ومنابع اوـ بررسی کرده و ذیل هرعنوان آراد خود را توضیح داده است و سر آخر، ذیل عنوان« آثار جابر» به تفصیل به بحث درباره آثار او پرداخته و فهرست کاملی (تا زمان تالیف کتاب) از آثار وی و نسخه‌ها و چاپ‌های آنها به دست داده است. مولف در بخش دوم به گیاه شناسی و کشاورزی در تمدن اسلامی می‌پردازد.