خلال فروپاشی اتحاد شوروی از سالهای پایانی دهة 1980 م. تا مراحل نخست دهة بعد، بسیاری از مستملکات و مستعمرات امپراتوری روسیه نیز برای اعادة استقلال خود دست به کار شدند. پارهای از آنها در این امر توفیق یافته و پارهای نیز ناکام ماندند؛ چچنها از جملة گروه دوم بودند. مبارزات مردم کوهنشین شمال شرق قفقاز و داغستانیها بر ضد روسیه مراحل مختلفی داشته است: از همراهی ابتدایی با عثمانیها بر ضد پیشروی اولیة روسیه در اواسط قرن شانزدهم م. گرفته تا شروع دورهای از مقاومتهای گسترده در این عرصه به رهبری «شیخ منصور اشورمهای» رهبر طریقت صوفی نقشبندیه در آن حدود، در اواخل قرن هجدهم. مهمترین دورة کار هنگام گسترش و توسعة این مبارزات تحت زعامت دیگر رهبران صوفی داغستان، غازی محمد و شیخ شامل داغستانی از اواسط نیمة اول قرن نوزدهم بود که بیش از سی سال ادامه داشت. ولی با وقوع انقلاب 1917 و فروپاشی روسیة تزاری، مسلمانهای شمال قفقاز از نو برای کسب استقلال وارد و تنها بعد از چند سال مبارزه ـ هم با روسهای سفید و هم با روسهای سرخ ـ در اواسط دهة 1920 سرکوب شدند. بدینشکل در کتاب حاضر، سرگذشت چچنها از بدو پیشروی روسیه به سمت قفقاز در اواخر قرن هجده و مبارزات کم و بیش مستمر آنها برای رهایی از این قید و سیطره با تاکید بر فراز و نشیبهای این حرکت در دو دهة اخیر مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان کتاب تصاویری از شخصیتها و مردم چچن به همراه نمایة اشخاص و اماکن به ترتیب حروف الفبا ضمیمه شده است.(منبع: خانه کتاب، کتیبه 4)
0 نظر