مضمون اصلی معبد و مکاشفه، تأویل روحانی عبادت و معبد یا همان کشف اسرار عبادات است. عارفان ما فراوان از تفاوت حج عوام و حج خاص سخن گفته‌اند،‌یکی قصه‌گوی دوست است و دیگری میل روی دوست، یکی حج خانه خلیل است و دیگری حج حرم خلیل،‌کربن تأویل روحانی عبادت و معبد را مبنایی برای معنا بخشیدن به زندگی آدمی و دستیابی وی به ساحات وجودی ژرف‌تر خویش قرار داده است به علاوه براساس تلقی خاص وی از حقیقت ملکوتی معبد (بیت معمور، مثال معبد) می‌تواند همة میراث و میراث‌داران معنویت ادیان ابراهیمی را در یک پژوهش تطبیقی به معنای دقیق کلمه، برای اجرای طرح واحدی که همانا احیاء و اعاده معبد براساس نمونه آسمانی آن است به یاری گرفت.