نظریه‌های ادبی در جهان غرب به طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است، اما این نظریه‌ها هنگامی سودمندتر خواهد بود که با رویکردهای کاربردی همراه باشد. گروهی به ویژه در جهان غرب به این کار دست زده‌اند. از مهم‌ترین آثاری که در این‌باره نوشته شده، کتاب «نظریة ادبی و نقد عملی» رامان سلون است. با این که این کتاب نتوانسته اصل رمان‌ها را در خود جای دهد، اشاره‌های مفیدی از نظریات در این آثار کرده است، اما از آن‌جا که همة خوانندگان ایرانی با اصل این آثار خارجی آشنا نیستند، چندان از این‌گونه آثار بهره‌مند نمی‌گردند. علت اساسی دشواری‌های نقد ادبی در همین ناآشنایی‌هاست. از همین رو، در کتاب حاضر تلاش شده است تا این نظریات به همراه گزارش اجمالی در شعر و داستان کوتاه ایرانی بازنموده شود. نظریاتی که در این کتاب معرفی و بررسی شده عبارت است از: متن‌گرایی و فرمالیسم روس؛ ساخت‌گرایی؛ خواننده‌محوری؛ روان‌کاوی؛ جامعه‌شناسی و مارکسیسم؛ پساساخت‌گرایی؛ پسامدرنیسم؛ فمینیسم؛ و پسااستعماری