نگارنده در کتاب حاضر، منحنی تاریخ اندیشة روشنفکری در ایران دورة قاجار را به بحث می‌گذارد. موضوع کتاب، بحثی است بین رشته‌ای دربارة برخورد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران و غرب در مقطع تاریخی یاد شده و تاثیر این برخورد در شکل‌گیری پدیده‌ای که روشنفکری نامیده شده است. نحوة تکوین روشنفکری در ایران، مسائل و موضوعاتی که برای این دسته افراد در اثر چالش غربی مطرح شد و نحوة پاسخ این گروه به مسائل یادشده، مهم‌ترین مباحث مطرح در کتاب است. پرسش اصلی نگارنده، مربوط به مقولة امکان یا امتناع انتقال آگاهی از وضعیت اندیشه و عمل غربیان در ذهن کسانی است که روشنفکر خوانده می‌شوند (منبع: خانه کتاب، کتیبه 4)