در طول بیش از دو سده سلطنت صفویان بر ایران، میان دو دولت ایران و عثمانی روابط بسیار پرفراز و نشیبی برقرار بود. وقوع جنگهای متعدد و انعقاد معاهدههای صلح مختلف از نمودهای بارز دورههای جنگ و صلح پیاپی میان این دو دولت است. جنگهای دو دولت صفوی و عثمانی در عهد شاه اسماعیل و سلطان سلیم اول با شکست ایران در چالدران خاتمه یافت و جنگهای دوران شاه طهماسب و سلطان سلیمان با انعقاد قرارداد آماسیه (رجب 962 ق) پایان پذیرفت. از زمان انعقاد قرارنام? مزبور تا سال 982ق، ، که دولت عثمانی در عهد سلطان مراد سوم (سلطنت 1003 - 982 ق) اقدام به لشکرکشی به قلمروی ایران کرد، یک دور? بیست و چهارسال? صلح میان دو دولت برقرار بود. کتاب حاضر مشتمل است بر سه متن تاریخی که عبارتاند از: تاریخ عثمانپاشا، به قلم ابوبکر عبدالله در شرح تهاجم عثمانی به قلمروی صفویان در قفقاز و تصرف این مناطق؛ نام? ارسالی عثمان پاشا از دمیر قاپو (دربند) به عوض افندی؛ و گزارش مشروح یورش عثمانی به آذربایجان و تصرف تبریز به فرماندهی عثمانپاشا به قلم مورخ همراه او، ابراهیم رحیمیزاده چاوش. هرسه تن به دلیل اطلاعات ارزشمندی که در خصوص برخورد صفویان و عثمانیان در دور? حکمرانی شاه محمد خدابنده (996-985 ق) و سلطان مراد سوم در اختیار میگذارند، از ابعاد مختلف دارای اهمیت هستند. اگر چه بیشترین ارزش و اعتبار کتاب به دلیل آگاهیهای تفضیلی دربار? کم و کیف برخورد نظامی دو طرف درگیر است؛ با این حال، در کتاب میتوان در کنار آگاهیهای نظامی، جغرافیایی و قومشناسی، به وضعیت شهرها، روستاها، راهها، بناها و نیز چگونگی قتل عام مردم تبریز پی برد. (منبع: خانه کتاب، کتیبه 4)
0 نظر