شاید در زبان فارسی، هیچ شاعری به اندازه عطار رباعی خوب و مُسلَّمُالصّدور نداشتهباشد. مختارنامه مجموعه همین رباعیات است که عطار خود آنها در کتابی با همین نام جمع کردهاست. جالب آن که، سهم عمدهای از رباعیات مشهور به خیّامیات هم که به حکیم عمرخیّام نسبت دادهشدهف سرودههای مُسَّلم عطار است. تنوع مضامین و وسعت دامنه کمّی رباعیّات عطّار (حدود 2000 رباعی و قریب 300 تا 400 رباعی بسیار درخشان) است و به همین سبب، عطار کتابی مختص به رباعیات فراهم آورده و آنها را هم خودش به لحاظ مضمون تقسیمبندی (در50 باب) کردهاست. رباعی یکی از نابترین قوالب شعر فارسی است. در بیشتر این قالبها همیشه فُرم شعر است که بر تجربه شاعرانه تقدم دارد ولی در رباعی، لحظه و تجربة شعری، غالباً بر فرم مقدم است و به همین دلیل، در مختارنامه لحظهها و تجربههای روحی عطّار، به مراحل بیشتر و متنوعـر از دیگر آثارش نمودار است. ارزش اینکتاب، علاوه بر این که یکی از شش اثرِ مسلّم، شاعر بزرگ تصوف ایرانی، است و علاوه بر ارزشهای عرفانی و ادبی و زبانیاش، در این است که در راه خیامشناسی هم از اعتبار بسیار برخورداراست؛ چراکه بسیاری از معروفترین و زیباترین رباعیهاییکه به نام خیام شهرت یافته، براساس نسخههای قدیمی این کتاب، همگی از آنِ عطّاراند و انتساب آنها به خیام، حداقل مربوط به دو قرن بعد از نوشتهشدن نسخههای این کتاب است. شایان ذکر است که استاد محمدرضا شفیعیکدکنی در آغاز، کتاب رابه مقدمهای محققانه (65صفحه) آراستهاند و در پایان، ضمائم بسیار ارزشمندی بدان افزودهاند؛ یعنی: موارد تغییر نسخه اساس، چند یادداشت، فرهنگ لغات و تعبیرات، فهرست امثال و فهرست الفبایی رباعیات (براساس قافیه و ردیف). درباره دومین ویراست این کتاب، نخستین با در سال 1357 چاپ شده و در سال 1358 منتشر گردید. چاپ دوم (1385)، چندین امتیاز بر چاپ قبلی دارد: ـ با نسخه نسبتاً خوبی، مورخ 832 مقابلهشده و مقدار قابل ملاحظهای رباعی بر آن افزوده شدهاست؛ ـ از فهرست الفبایی رباعیات برخوردار است؛ 3ـ تعلیقات تکمیلشده و راهنمای واژگان و تعبیرات و اصطلاحات عرفانی تدوین گردیدهاست؛ و ...
0 نظر