کتاب حاضر به شرح تاریخ عمومی دورهی اشکانیان ـ یکی از برازندهترین دوران تاریخ ایران از لحاظ اجتماعی، سیاسی، و آزاد منشی دینی ـ اختصاص دارد که از تسخیر تخت جمشید و آتش زدن آن به وسیلهی اسکندر مقدونی آغاز میشود و پس از شرح اوضاع سیاسی، وقایع مهم آن دوره، تشکیلات حکومتی، اوضاع جغرافیایی و اجتماعی، پادشاهان آن زمان، مذهب، خط و زبان پارتیها، تجارت و صنعت، و هنر و ادبیات و معماری آن سلسله، با داستان تاریخی ویس و رامین ـ از داستانهای قدیم فارسی و منسوب به دورهی اشکانیان ـ در کتاب آمده است: هزارهای که با فروپاشی امپراتوری هخامنشی آغاز میگردد و با سقوط ساسانیان پایان میگیرد، یکی از مهمترین دورهها در تاریخ اقوام ایرانی زبان است. در این دوره ایرانیان که مغلوب نیروی نظامی بیگانه شده بودند رفته رفته برای زنده نگه داشتن ماهیت قومی و فرهنگی خود، سر برآوردند... خواص ایرانی که طبقهی حاکم را تشکیل میدادند، مدت زمانی جذب فرهنگ و تمدن یونانی گردیدند، و هم زیستی فرهنگهای یونانی و ایرانی، فرزندان دو رگهای به ویژه در زمینههای دین و هنر به وجود آورد، اما ایران سرانجام آن قدر سر زندگی و قدرت اندوخته داشت که برخی عناصر فرهنگی بیگانه را در خود جذب کند و بقیه را که مفید نمیدانست دور بریزد و آنهایی را که خود فروکشیده با روح اصیل خود درآمیزد و بار دیگر به صورت هویت ایرانی عرضه دارد. پارتیان (اشکانیان) و سپس ساسانیان مشعلدار و نمایندهی فرهنگی گردیدند که خود در هویت دینی مشخص، هنری متمایز، و شکل خاصی از سازمان بندی اجتماعی و حکومت آشکار ساخت. جنبهی دوگانهی دین آن بر واقعیت شر تاکید میورزید، اما از سوی دیگر، گرایش یکتاپرستانهی این فرهنگ با تکامل سازمانبندی اجتماعی آن و قدرت فایقه شاهنشاه که برای کنار هم داشتن اقوامی چند نژاده و چند زبانه در منطقهی پهناوری که رشته کوههای بلند و بیابانهای آنان را از هم جدا میساخت، نیازمند قدرت مطلقه بود، به طور کامل هماهنگی داشت (منبع: خانه کتاب، کتیبه 4)
0 نظر