نویسنده در این کتاب بر آن است تحقیقی از حیات سیاسی دودمان سامانی در قرن‌های سوم و چهارم هجری به دست دهد. مولف دوران حکمرانی سامانیان را از بدو شکل‌گیری تا سقوط آن به پنج مرحله تقسیم نموده است. بخش اول مربوط به چگونگی استقرار سامانیان در شرق است که از دو فصل تشکیل شده است: 1ـ بررسی جایگاه و موقعیت سامانیان 2ـ پیشینه و خاستگاه آل سامان و چگونگی دستیابی آنها بر امارت‌ماوراءالنهر بخش دوم درباره دوران اقتدار سیاسی ـ نظامی است که در آن ابتدا از قدرت‌گیری امیر اسماعیل و بنیانگذاری دولت سامانیان و گسترش قلمرو در ماوراءالنهر و طبرستان صحبت شده سپس عصر امارات احمد بن اسماعیل (احمد دوم) بررسی می‌شود. بخش سوم: دوران امارت نصر دوم و عصر طلایی سامانیان نام دارد. کشمکش‌های نصر دوم بر سر خراسان و طبرستان و گرگان، همچنین وزرای سامانی چون بلعمی، جیهانی، مصعبی، نیز مناسبات سامانیان، با چین و روی مطالب اصلی این بخش را تشکیل می‌دهند. بخش چهارم که مربوط به دوران تنزل اقتدار سیاسی ـ نظامی سامانیان است از سه فصل تشکیل شده است: 1ـ روزگار امارت نوح بن نصر 2ـ روزگار امارت عبدالملک اول 3ـ امارت منصور بن نوح. آخرین بخش کتاب به دوران ضعف اقتدار سیاسی، نظامی و سقوط سامانیان اختصاص یافته است.