مقدمه: شناخت تهران از نظر تاریخی و اجتماعی و تشخیص محیط جغرافیایی و تحقیق فرهنگی و سیاسی و اقتصادی، به دلیل سرعت توسعه همه جانبه به آن بسیار مشکل است. در این کتاب طی هشت فصل شهر تهران، پایتخت دو دوره تاریخی سلطنت قاجاریه و پهلوی و دوره جمهوری اسلامی به شرح زیر مورد بررسی قرار گرفته است: فصل یکم: جا و نام و نشان تهران در تاریخ فصل دوم: جغرافیای تهران جدید فصل سوم: تحول روستای تهران تا شهری با برج و بارو فصل چهارم: تهران از حصار شاه طهماسبی تا پایتختی فصل پنجم: پایتختی تهران در دوره قاجاریه فصل ششم: از فرو ریختن «دارالخلافه» تا انقلاب اسلامی فصل هفتم: اوضاع و احوال دینی و مدنی تهران فصل هشتم: نهادهای آموزش و پرورش و در سخن پایانی، استنتاج کلی پژوهش ارائه شده است.