دانشنامهجهاناسلام دایرهالمعارفی است دربارة شریعت مقدس اسلام و تاریخ و تمدن و فرهنگ ملل مسلمان از آغاز اسلام تا زمان حاضر. مقالات این دانشنامه که به ترتیب الفبایی تنظیمشدهاست، حوزه وسیعی از علوم و معارف را در برمیگیرد: اصطلاحات علوم قرآنی و حدیث و فقه و کلام و عرفان و فلسفه و ادبیات و هنر، سیره انبیا و اولیا و ائمه (علیهمالسلام)، شرح حال و آرای مفسران و محدثان و فقها و متکلمان و فلاسفه و حکما و علما و عرفان و مورخان و ادیبان و شاعران و هنرمندان عالماسلامی، ترایخ سیاسی اسلام و سرگذشت خلفا و سلاطین و وزرا و خاندانهای حاکم،جغرافیای کشورها و سرزمینهای اسلامی، وصف انبیه و آثار تاریخی و مذهبی و شرح اعیاد و ایام دینی و ابزارها و پوشاکها و خوراکها و گیاهان و داروهای خاص جهان اسلام. این دانشنامه که به ابتکار وتحت نظارت حضرت آیتا... خامنهای در پاسخ به نیاز جامعة فرهنگی به ارائه معارف اسلامی و شناساندن زوایای فرهنگ و تمدن اسلامی و معرفی میراث گرانسنگ جهان اسلام به وجود آمده، در بنیاددایرهالمعارفاسلامی (تأسیسشده در سال 1362) تدوین و منتشر میگردد. بخشی از مقالات دانشنامهجهاناسلام، بهخصوص آنچه درباره اسلام و ایران و ادبفارسی است، اختصاصاً برای دانشنامه تألیفشده و بخشی دیگر از مقالات، خاصة حوزههایی که در ایران متخصص ندارد، ترجمه از منابع و مراجع مختلف است. با توجه به اینکه چند دایرهالمعارف، در گذشته و حال، مقالات خود را از حرف «آ» و «الف» آغاز کردهاند ـ همچنین با عنایت به جایگاه «ب»، در فرهنگ، اندیشه و عرفاناسلامی ـ بنیاددایرهالمعارفاسلامی برای اجتناب از دوبارهکاری و پرهیز از صرف وقت و هزینه در حرفی که به هرحال، مقالات بسیاری در آن به زبان فارسی موجود است، بر آن شد که کار دانشنامهجهاناسلام را از حرف «ب» آغاز کند و مقالات حرف آ و ا را به بعد واگذارد. * * * «بَلْتستان» اولین مقاله جلد چهارم «دانشنامهجهاناسلام» است که منطقهای را در کشمیر آزاد معرفیکرده به ابعاد مختلف آن میپردازد. پس از آن مقالات به ترتیب الفبایی در پی هم میآید تا در پایان این مجلد به «بهمنیار بن مرزبان» فیلسوف مشایی و شاگرد مشهور ابنسینا میانجامد. بعضی از مهمترین یا بلندترین مدخلهای جلد چهارم عبارتند از: بلخ، بلدیه، بلوچ و بلوچستان، بلوک، بناء، بندر، بنگال، بنیادها ...، بنیاسرائیل، بودا، بوسنیوهرزگوین، بویراحمدی، بهاریه، بهتان، بهدینان و بهرام. در این دوره تدوین این مجلد نیز آقایان غلامعلی حدادعادل، حسن طارمیراد و صفر نصیرینیا عهدهدار مدیرعاملی، معاونت علمی و اجرایی بنیاددایرهالمعارفبودهاند و ترکیب اعضای هیأت امنا نیز ـ بدون تغییرـ مانند دوره پیشین بود. مدیران و مشاوران علمی جلد چهارم آقایان: عبدالحسین آذرنگ، مشاور علمی؛ هوشنگ اعلم، مشاور علمی؛ محمد باقری، مدیر گروه تاریخ علم؛ مالک حسینی، مدیر واحد ویرایش؛ محمود حقیقی، مدیر واحد کتابشناسی و ویرایش استنادی؛ رضا رضازادهلنگرودی، مدیر گروه تاریخ؛ رضا سرلک، مدیر کتابخانه و مرکز اسناد؛ رضا سلیمانحشمت، مدیر گروه فلسفه؛ هادی عالمزاده، مدیر گروه فرهنگ و تمدناسلامی؛ علی کاتبی، مدیر واحد ویرایش (تا شهریور 77)؛ سیدرضا مصطفویسبزواری، مدیر گروه زبان و ادبیات؛ علیاکبر ولایتی، مدیر گروه اسلام معاصر. و خانمها نگار نادری، سرپرست گروه جغرافیا؛ لیلا هوشنگی، سرپرست گروه معارف و کلام؛ و صفورا هوشیار، سرپرست واحد مدخل بودهاند.
0 نظر