دانشنامهجهاناسلام دایرهالمعارفی است دربارة شریعت مقدس اسلام و تاریخ و تمدن و فرهنگ ملل مسلمان از آغاز اسلام تا زمان حاضر. مقالات این دانشنامه که به ترتیب الفبایی تنظیمشدهاست، حوزه وسیعی از علوم و معارف را در برمیگیرد: اصطلاحات علوم قرآنی و حدیث و فقه و کلام و عرفان و فلسفه و ادبیات و هنر، سیره انبیا و اولیا و ائمه (علیهمالسلام)، شرح حال و آرای مفسران و محدثان و فقها و متکلمان و فلاسفه و حکما و علما و عرفان و مورخان و ادیبان و شاعران و هنرمندان عالماسلامی، ترایخ سیاسی اسلام و سرگذشت خلفا و سلاطین و وزرا و خاندانهای حاکم،جغرافیای کشورها و سرزمینهای اسلامی، وصف انبیه و آثار تاریخی و مذهبی و شرح اعیاد و ایام دینی و ابزارها و پوشاکها و خوراکها و گیاهان و داروهای خاص جهان اسلام. این دانشنامه که به ابتکار وتحت نظارت حضرت آیتا... خامنهای در پاسخ به نیاز جامعة فرهنگی به ارائه معارف اسلامی و شناساندن زوایای فرهنگ و تمدن اسلامی و معرفی میراث گرانسنگ جهان اسلام به وجود آمده، در بنیاددایرهالمعارفاسلامی (تأسیسشده در سال 1362) تدوین و منتشر میگردد. بخشی از مقالات دانشنامهجهاناسلام، بهخصوص آنچه درباره اسلام و ایران و ادبفارسی است، اختصاصاً برای دانشنامه تألیفشده و بخشی دیگر از مقالات، خاصة حوزههایی که در ایران متخصص ندارد، ترجمه از منابع و مراجع مختلف است. با توجه به اینکه چند دایرهالمعارف، در گذشته و حال، مقالات خود را از حرف «آ» و «الف» آغاز کردهاند ـ همچنین با عنایت به جایگاه «ب»، در فرهنگ، اندیشه و عرفاناسلامی ـ بنیاددایرهالمعارفاسلامی برای اجتناب از دوبارهکاری و پرهیز از صرف وقت و هزینه در حرفی که به هرحال، مقالات بسیاری در آن به زبان فارسی موجود است، بر آن شد که کار دانشنامهجهاناسلام را از حرف «ب» آغاز کند و مقالات حرف آ و ا را به بعد واگذارد. * * * این جلد با مدخل «بَربهاری، حسنبنعلی» ـ شیخ حنبلیان در بغداد سده سوم هجری ـ آغاز میشود و به مدخل «بلبَیْس» ـ شهری قدیمی در مصر ـ پایانمییابد. در دوره تدروین و نشر این مجلد «دانشنامهجهاناسلام» آقای دکتر غلامعلی حدادعادل مدیرعامل و آقایان محمدباقر کریمیان و حسن طارمیراد معاونعلمی بودهاند. معاونت اجرایی این دوره را آقای صفر نصیرینیا برعهدهداشتهاست. در این دوره علاوه بر اعضای دوره پیشین، غلامعلی خوشرو، حسن طارمیراد، صادق لاریجانی و محمدهادی معرفت هم به عضویت هیأتامنا درآمدند. مدیریت گروههای علمی بنیاددایرهالمعارفاسلامی در این دوره بر عهده استادان ذیل بودهاست: محمد باقری، گروه تاریخ علم؛ مالک حسینی، بخش مدخل؛ محمود حقیقی، واحد کتابشناسی و ویرایش استنادی؛ خسرو خسرویآدربایجانی، گروه جغرافیا؛ غلامعلی خوشرو، گروه اسلام معاصر؛ رضا رضازادهلنگرودی، گروه تاریخ؛ رضا سرلک، کتابخانه و مرکز اسناد؛ رضا سلیمانحشمت، گروه فلسفه و عرفان؛ حسن طارمیراد، گروه معارف و کلام؛ سیدجواد طباطبایینژاد، بخش آمادهسازی علمی؛ هادی عالمزاده، گروه فرهنگ و تمدناسلامی؛ سیدرضا مصطفویسبزواری، مدیر گروه زبان و ادبیات؛ مصطفی مؤمنی، مدیر گروه جغرافیا؛ برج، برده و بردهداری، برف، بُرقع، برمکیان، برنج، بروجردی، برید، بست و بستنشینی، بسطامی، بصره، بغداد، بقعه، بقلی (روزبهان)، بقیع و بلاط از مقالات مهم و بلند جلد سوم است.
0 نظر