ایرانیان از یک‌سو ملتی هستند با میراث بسیار غنی و از سوی دیگر در مرحله‌ای سرنوشت‌ساز از تاریخ خود قرار دارند. کوشش آنها در دو دهه گذشته در دموکراسی‌سازی و گسترش مشارکت عمومی دلالت بر این دارد که می‌خواهند سرنوشت خود را به دست بگیرند و در جهان امروز ایفای نقش کنند. راست این که برای بازیگری در روند تمدن‌سازی، نخست باید نسبت به این میراث غنی آگاهی داشت و آن هم به دست نمی‌آید. مگر به این پرسش که «ایرانی کیست؟» پاسخی کلان داده شود؛ پاسخی که هم رابطه او با گذشته‌اش را حفظ کند و هم حرکت او به سوی آینده را استوار. محتوای کتاب مشکله هویت ایرانیان امروز کوششی است برای صورت‌برداری بی‌طرفانه از عناصری که این پاسخ کلان را می‌سازد با این‌حال هویت مقوله‌ای انتزاعی نامتغیر، ایستا و ابدی نیست. مفروض کتاب این است که هویت بهنگام و برای عصر جهانی شده ایرانیان چند بعدی است و به ناچار با ضمیر‌مایه‌های ایران، دین، سنت و تجدد قوام و درام یابد. فهرست مطالب کتاب در یک نگاه: گفتار اول: طرح مسئله؛ گفتار دوم: ایران؛ گفتار سوم: دین؛ گفتار چهارم: سنت؛ گفتار پنجم: تجدد؛ گفتار ششم: ایفای نقش در عصر اطلاعات.