در این کتاب نگارنده تمایز و تفاوت جریان روشنفکری را در مشروطیت با نظرگاه‎های مشروطه‎خواهان مذهبی مورد مطالعه و پژوهش قرار داده است. مولف رشته سخن را با تحقیق و بررسی تعاریف سنت و تجدد و رویارویی در جریان سنت‎گرایی و تجددگرایی آغاز می‎کند. وی در فصل نخست درباره دیدگاه‎های مشروطه‎خواهان مذهبی و عالمان این جریان سخن گفته و سپس از کسانی چون ملکم‎خان ناظم الدوله، آخوندزاده، طالبوف، تقی‎زاده و دیگر هم‎مسلکان آن‎ها با عنوان مشروطه‎خواهان سکولار و پیشگامان غرب‎گرایی نام می‎برد. نویسنده در ادامه راجع به مبانی نظری و معرفتی مشروطه‎خواهان غرب‎گرا ذیل عناوین: انسان محوری یا اومانیسم، عقل‎گرایی، علم‎گرایی و سکولاریسم بحث می‎کند. تلقی و تفسیر از مشروطه و ارکان آن، جایگاه قانون اساسی و مجلس شورای ملی در تصمیم‎گیری‎ها و حد و حدود مجلس در قانونگذاری را مولف از دو دیدگاه متفاوت مورد بررسی قرار داده و به معیارها و ملاک‎های آنان در قانونگذاری اشاره می‎نماید. وی در پایان درباره شعارهای سیاسی طرح شده در مشروطیت چون آزادی و قانونگرایی و نیز دیگر مسایل تاریخی و اجتماعی با استناد به شواهد و گفته‎های دو جریان به تفصیل سخن می‎گوید. (منبع: خانه کتاب، کتیبه 4)